Δαιμονόσπηλιος: Είναι σα να χτυπούν ρόπαλα
“Εδώ, λοιπόν, σ΄αυτό το σπήλιο συμβαίνει η πιο εντυπωσιακή ηχητική παραξενιά. Ο άνεμος φυσώντας κάνει ένα απότομο χτύπο. Δεν είναι ούτε βοή, ούτε σφύριγμα. Είναι σα να χτυπούν ρόπαλα, σα να βροντούν κανόνια και τουφέκια, αλλά σ΄ένα υπόκωφο και απόκοσμο ήχο. Γι΄αυτούς τους πρωτάκουστους ήχους τον ονόμασαν “Δαιμονόσπηλιο”. Σα να δημιουργούν δαιμόνοι τους θορύβους, μια και είναι απρόσιτος στους ανθρώπους”.
Αυτά γράφει στο βιβλίο του “Γραμπουσιανοί Τόποι και Θρύλοι” ο Αθανάσιος Δεικτάκης, “ένας ακάματος ερευνητής των παραδόσεων της Κρήτης”, όπως τον είχε χαρακτηρίσει ο μακαριστός Μητροπολίτης Κισάμου και Σελίνου Ειρηναίος Γαλανάκης. Βιβλίο εξαιρετικό με πολλά στοιχεία, που ήρθαν για πρώτη φορά στη δημοσιότητα το έτος 1992, έτος έκδοσης του βιβλίου.
Στο κεφάλαιο με τίτλο ” Ο Δαιμονόσπηλιος” ο Αθανάσιος Δεικτάκης κάνει λόγο για τον Πονέντε, ένα δυτικό άνεμο στη Γραμβούσα, που έπαιξε σημαντικό ρόλο, ακόμη και σε πολεμικές επιχειρήσεις σ΄αυτό το σημείο της Βορειοδυτικής Κρήτης, δίπλα στην διάσημη παραλία “Μπάλος”, όπου συμβαίνουν κι άλλα σπάνια φαινόμενα.
Συνεχίζει ο Αθανάσιος Δεικτάκης:
Πρώτα-πρώτα τον ρόλο του Πονέντε στην τρίχρονη κατοχή του θρυλικού κάστρου από τους Γραμπουσιανούς. Όταν ήταν αποκλεισμένοι οι επαναστάτες από τους Φράγκους-έτσι έλεγαν τους Ευρωπαίους-ο Πονέντες μ΄ένα του δυνάμωμα έδιωχνε τα καΐκια τους. Δεν μπορούσαν ούτε γύρω από το νησί να σταθούν, για να συνεχίσουν τον αποκλεισμό, όσες φορές προσπάθησαν να πάρουν το κάστρο. Αλλ΄ούτε και σ΄αυτό το λιμανάκι του νησιού να μείνουν. Η φουρτούνα του Πονέντε δεν τους άφηνε καμιά ασφαλισμένη γωνιά. Τους έδιωχνε μακριά από το επίμαχο κάστρο.
Πόσες φορές σε κρίσιμες για την τύχη του κάστρου στιγμές, ο Πονέντες έλυνε τον αποκλεισμό και οι Γραμπουσιανοί ανακουφίζονταν. Γι΄αυτό κι εκείνοι έλεγαν πως είχαν σύμμαχο τον Πονέντε. Ο Πονέντες εξάλλου όλο το χειμώνα γεμίζει με θαλασσόνερο τις αλυκές, για να πήξει το καλοκαίρι με το αστραφτερό γραμπουσιανό αλάτι. Οι παραλίες εδώ-βραχώδεις οι πιο πολλές-είναι γεμάτες μικρές και μεγάλες γούβες. Άλλες μικρές σα μια μικρή στάμνα κι άλλες πολύ μεγάλες, ώστε να χωρούν κι ολόκληρους τόνους αλάτι κάθε καλοκαίρι.
Θαρρείς κι ανθρώπινο χέρι σκάλισε τόσο σιμά και με τόση τέχνη αυτά τα πέτρινα δοχεία για να αποδειχτούν σωτήρια σε δύσκολες, όπως και στην τελευταία κατοχή, ώρες. Ο Πονέντες με επιμέλεια τις γεμίζει όλες. Ακόμη κι αυτές, που δεν είναι κοντά στο νερό της θάλασσας, ο άνεμος όλες τις φουρτούνες του χειμώνα με επίμονα ραντίσματα τις φθάνει. Νομίζω πως θ΄ ανεβαίνει ως τα πενήντα μέτρα από την ακτή αυτό το πιτσίλισμα των βράχων. Ακόμη αυτός ο καιρός με την σφοδρότητά του έφτιαξε παράξενους γεωλογικούς τόπους. Είναι η άμμος που ανέβηκε στην απότομη πλαγιά πάνω από τις ειδυλλιακές ακτές του “Μπάλου” για να φθάσει στα μισά σχεδόν της πέτρινης κορυφής, πολλές εκατοντάδες μέτρα ψηλά. Ένα χρυσαφένιο αξιοπερίεργο επιχρισμα στην κάθετη πλαγιά, που έπνιξε τους βράχους και τους θάμνους και απορροφά τον αναβάτη ως το γόνατο.
Κι ακόμα κατάκορφα ο “Δαιμονόσπηλιος”. Τι είναι ο Δαιμονόσπηλιος; Ένας μεγάλος σπήλιος που χάσκει κατάφατσα στη Σικελία. Κυκλώπειο μάτι μ΄άγρια θωριά στις γαλέρες των Ενετών και στις φρεγάτες των Τούρκων.
Ο ακάτεχος βοσκός ή φυσιολάτρης που θα βρεθεί κάπου κοντά καμιά σκοτεινή νύχτα, θα τρομάξει αν ξαφνικά ακούσει τους ιδιόρυθμους χτύπους. Κι ίσως το βάλει στα πόδια τρομαγμένος…