Ο παπά-Γιάννης έσωσε ιστορικό νερόμυλο
Κάποιοι και στην Κρήτη, ξέχωρα από το γενικότερο κλίμα, αντιστέκονται και περισώζουν ιστορικά μνημεία στην περιοχή τους, στα χωριά τους και παρέχουν έτσι πολιτιστικό πλούτο στον τόπο τους, που σχεδόν πάντα μεταφράζεται και στον τουριστικό και οικονομικό τομέα στην εποχή μας. Μακάρι ν΄ακολουθήσουν κι άλλοι σ΄όλα τα σημεία της Κρήτης, όπου σίγουρα υπάρχει άφθονο “υλικό”.
Μια τέτοια περίπτωση αποτελεί και ο παπά-Γιάννης, στο χωριό Βουκολιές Χανίων, που με πολύ κόπο και προσωπική εργασία, σύμφωνα μα τα “Χανιώτικα Νέα”, κατόρθωσε ν΄αποκαλύψει τα θεμέλια του ιστορικού νερόμυλου, την χοάνη και τους μυλαύλακες, για να ξαναφτιάξει πάλι τον αλευρόμυλο, μετά από προσπάθειες 10 ετών, και να ξαναφέρει στη ζωή ένα εντυπωσικό κτίσμα-στολίδι για το χωριό, που έχει βάσεις στην ενετική περίοδο και λειτουργούσε ως την δεκαετία του 60.
Πως λειτουργούσε ο αλευρόμυλος των Βουκολιών; Το νερό οδηγείται από το ποτάμι μέσα από το μυλαύλακο στη “χοάνη” του αλευρόμυλου. Η “χοάνη” έχει μεγάλο ύψος, φαρδιά στο πάνω μέρος και πιο στενή στο κάτω τμήμα της. Όπως μας εξηγούν η τεχνοτροπία είναι καθαρά Ενετική και υπάρχουν σημάδια της παλιάς κατασκευής. Το νερό πέφτει από ψηλά πάνω σε μια μεταλλική τροχαλία και έτσι γυρίζει ο Μύλος.
Πέτρα – πέτρα αποκαταστάθηκε ο παλιός αλευρόμυλος των Βουκολιών, στις όχθες του ποταμού Ταυρωνίτη χάρη στις προσπάθειες του εφημέριου της περιοχής π. Ιωάννη Γουμενάκη!
Στο κύριο μέρος του κτηρίου μια αληθινή μυλόπετρα λιώνει το σιτάρι παράγοντας αλεύρι, ενώ στο χώρο υπάρχει ένα πλούσιο μουσειακό κομμάτι με αντικείμενα που παραπέμπουν στη σπορά, το θέρισμα, την παραγωγή του αλευριού και του ψωμιού. Άροτρα εποχής, ανάμεσα τους και ένα ξύλινο αλέτρι, βολόσυρος, δρεπάνια, αλλά και σκάφες, κνισάρες, πινακωτές που χρησιμοποιούσαν οι γυναίκες της εποχής για να φτιάχνουν το ψωμί.
Κοντά σε όλα αυτά και ο ξυλόφουρνος για την παραγωγή του ψωμιού.