Κλειστός ο Λαβύρινθος: Χάνονται εκατομμύρια…
Έφυγαν τα μπάζα, για να μπουν τα πυρομαχικά των Γερμανών στον Λαβύρινθο. Φωτό (1943) από την Ελένη Σημαντήρη-Καπελώνη (e-mesara)
Αν ήταν ανοικτός ο Λαβύρινθος εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς τι θα συνέβαινε τις τελευταίες τουριστικές δεκαετίες στην Κρήτη. Φυσικά θα συγκέντρωνε, κάθε χρόνο, εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες, Έλληνες και ξένους. Ίσως, μάλιστα, να είχε εξελιχθεί σε δεύτερη Κνωσό στο Νομό Ηρακλείου, με όλα τα συνακόλουθα οικονομικά και άλλα πλεονεκτήματα, με επιπρόσθετο πλούτο για την περιοχή της Μεσαράς και γενικότερα για την οικονομία της Κρήτης.
Ο Λαβύρινθος, ένα μοναδικό τεχνητό σπήλαιο παγκόσμιας φήμης, εδώ και 75 χρόνια παραμένει κλειστός κι όπως δείχνουν τα πράγματα «φύλλο δεν κουνιέται» γύρω από αυτό το τόσο σημαντικό θέμα.
Πριν κλείσει ο Λαβύρινθος, δηλαδή πριν την γερμανική κατοχή, πολλοί ήταν εκείνοι που τον επισκέπτονταν, Έλληνες, αλλά και ξένοι περιηγητές. Έχουν, μάλιστα, αφήσει τα σημάδια τους αυτοί οι προπολεμικοί επισκέπτες στο αρχαίο μνημείο. Χάραζαν πάνω στα κάπως μαλακά τοιχώματα του σπηλαίου τα ονόματά τους κι από κάτω την ημερομηνία της επίσκεψής τους. Υπάρχουν ονόματα, Ελλήνων και ξένων, ακόμη κι από τον 17ο και 18ο αιώνα. Πολλά, εκατοντάδες ονόματα και ημερομηνίες.
Αυτό το μοναδικό αρχαίο μνημείο το τραυμάτισαν βαρειά, ελπίζουμε όχι θανάσιμα, οι Γερμανοί κατά την διάρκεια του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου, όταν το χρησιμοποίησαν σαν αποθήκη πυρομαχικών και καθώς έφευγαν ανατίναξαν τον χώρο της εισόδου, όπου και φυλάσσονταν τόνοι από πυρομαχικά. Σχεδόν κατέστρεψαν το πιο διάσημο αρχαίο σπήλαιο του κόσμου.
Είναι δυνατόν αυτό το μοναδικό αρχαίο μνημείο-λατομείο, με τους τόσους μύθους, που το συνοδεύουν, να καθαρισθεί από τα μπάζα και τα εναπομείναντα ελάχιστα πυρομαχικά, να αναστηλωθεί, να γίνει ασφαλές και επισκέψιμο, όπως ήταν πριν τους Γερμανούς; Είναι εφικτό; To τεράστιο ερώτημα, που, όπως καταφαίνεται, δεν θέλουν ούτε καν να αγγίξουν οι αρμόδιοι φορείς του νησιού.
Ακριβώς πριν 7 χρόνια (28 Αυγούστου 2012) ένας 93χρονος κρητικός-μεσαρίτης, που ζει στην Ελευσίνα, ο Μύρος Μαραγκάκης, με καταγωγή από τη Γαλιά, ίσως ο μοναδικός επιζών από όσους εργαστηκαν καταναγκαστικά από τους Γερμανούς για το ξεμπάζωμα του Λαβύρινθου και την τοποθέτηση των πυρομαχικών, στην διάρκεια της Κατοχής, απέστειλε μια επιστολή για τον Λαβύρινθο στον Δήμο Φαιστού. Ανάμεσα στ΄άλλα έγραφε:
«Πιστεύω ότι όλοι σας γνωρίζετε την ιστορία του Λαβυρίνθου, το πώς τον χρησιμοποίησαν τα γερμανικά στρατεύματα Κατοχής και το πώς τον κατέστρεψαν κατά την αποχώρηση τους από την Μεσαρά, όταν ανατίναξαν ως απολίτιστοι και ανιστόρητοι αυτό το παγκοσμίου φήμης αρχαιολογικό μνημείο στερώντας το όχι μόνο από τους Μεσαρίτες αλλά και από την παγκόσμια κοινότητα και κανείς δεν έχει λογοδοτήσει μέχρι σήμερα γι’ αυτό το διεθνές αρχαιολογικό έγκλημα.
ΠΡΟΤΕΙΝΩ
Ο Δήμος Φαιστού να πάρει την απαραίτητη απόφαση και πρωτοβουλία να συγκαλέσει όλες τις δημοτικές αρχές της Μεσαράς και όχι μόνο, ώστε μαζικά και συντονισμένα να προσφύγουν σε διεθνή δικαστήρια και διεθνείς φορείς Πολιτισμού, Ιστορίας και Αρχαιολογίας, σε κοινοβούλια και κυβερνήσεις, σε ευρωπαϊκές πνευματικές προσωπικότητες, ώστε να καταδικάσουν και να εξαναγκάσουν την Γερμανία να καθαρίσει τον Λαβύρινθο από τα δικά της πυρομαχικά, να αποκαταστήσει τις βλάβες που του προκάλεσε με την ανατίναξη χρησιμοποιώντας δέκα τόνους εκρηκτικά, και να τον παραδώσει στην Παγκόσμια Κοινωνία και τις νεώτερες γενιές στις οποίες ανήκει ως Διεθνούς Φήμης Σπάνιο Αρχαιολογικό και Ιστορικό Μνημείο»
«Πριν σβήσει η αστραπή της ζωής μου θέλω να ξέρω, ότι κάποιοι προσπαθούν να δικαιωθεί και να αποκατασταθεί το έγκλημα, που έκαναν οι Γερμανοί στον Λαβύρινθο».
Μύρωνας Μ. Μαραγκάκης